Czym jest ablacja?

Ablacja serca to zabieg medyczny, którego celem jest trwałe wyeliminowanie źródła arytmii, czyli nieprawidłowych impulsów elektrycznych w sercu. Nasze serce bije dzięki układowi bodźcoprzewodzącemu, który generuje i przewodzi impulsy elektryczne. Czasem jednak w układzie tym pojawiają się zakłócenia – tzw. ogniska arytmii. To one sprawiają, że serce bije za szybko, za wolno albo w sposób chaotyczny.

Zadaniem ablacji jest zniszczenie niewielkiego fragmentu tkanki serca, który odpowiada za te zaburzenia. Dzięki temu serce odzyskuje prawidłowy rytm. Zabieg jest szczególnie polecany osobom, które cierpią na migotanie przedsionków, częstoskurcze nadkomorowe czy inne arytmie trudne do opanowania lekami.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje ablacji:

• Ablacja radiofrekwencyjna (RF) – wykorzystuje fale radiowe o wysokiej częstotliwości, które podgrzewają tkankę i powodują jej trwałe wyłączenie.
• Ablacja kriotermalna (krioablacja) – polega na zamrażaniu tkanki za pomocą ciekłego azotu lub innego zimnego czynnika. Niska temperatura niszczy komórki odpowiedzialne za arytmię.

Oba rodzaje są skuteczne, a wybór metody zależy od rodzaju arytmii i decyzji lekarza prowadzącego.

Badanie elektrofizjologiczne (EPS)

Zanim lekarz wykona ablację, często przeprowadza tzw. badanie elektrofizjologiczne (EPS). To szczegółowa diagnostyka, dzięki której możliwe jest dokładne wskazanie miejsca, w którym powstają nieprawidłowe impulsy.

Podczas EPS lekarz wprowadza cienkie cewniki do serca przez żyłę udową. Elektrody na końcu cewników rejestrują aktywność elektryczną serca, a specjalne systemy komputerowe tworzą „mapę elektryczną” serca. To jak nawigacja GPS dla kardiologa – dzięki niej wie dokładnie, gdzie powinien działać podczas ablacji.

EPS jest bezpieczne i zwykle wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Pacjent podczas badania czuje się komfortowo, a zespół medyczny przez cały czas monitoruje jego stan.

Jak przebiega zabieg ablacji?

Sam zabieg ablacji jest procedurą inwazyjną, ale przeprowadzaną w warunkach wysokiego bezpieczeństwa. Zazwyczaj trwa od 2 do 4 godzin.

Krok po kroku wygląda to następująco:

1. Przygotowanie i znieczulenie – pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe lub ogólne, aby zabieg był bezbolesny.
2. Wprowadzenie cewników – lekarz nakłuwa żyłę udową i wprowadza do niej cienki cewnik, który pod kontrolą obrazowania trafia do serca.
3. Mapowanie – system komputerowy wskazuje dokładne miejsce arytmii.
4. Ablacja – cewnik emituje energię (ciepło lub zimno), niszcząc tkankę powodującą zaburzenia rytmu.
5. Kontrola – lekarz sprawdza, czy arytmia została skutecznie wyeliminowana.

W większości przypadków już po jednym zabiegu można osiągnąć trwałą poprawę rytmu serca. Czasem konieczna jest powtórna ablacja.

Czy ablacja boli?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań pacjentów. Dzięki znieczuleniu ablacja jest praktycznie bezbolesna. Podczas samej procedury pacjent zwykle odczuwa jedynie lekki ucisk lub ciepło w klatce piersiowej.

Po zabiegu mogą pojawić się niewielkie dolegliwości – tkliwość w pachwinie (miejsce wkłucia) czy lekki ból w klatce piersiowej. Są to objawy przejściowe i ustępują w ciągu kilku dni. W razie potrzeby stosuje się łagodne leki przeciwbólowe.

Jak przygotować się do ablacji?

Przygotowanie do zabiegu jest bardzo ważne. Najczęściej obejmuje:

• Konsultację z lekarzem, omówienie leków, które trzeba odstawić (np. przeciwkrzepliwych).
• Badania krwi, EKG i echo serca – aby ocenić stan zdrowia pacjenta.
• Powstrzymanie się od jedzenia i picia na około 6 godzin przed zabiegiem.
• Zapewnienie sobie transportu do domu – po zabiegu nie wolno prowadzić samochodu.

Ważne jest także przygotowanie psychiczne. Warto zadać lekarzowi wszystkie pytania, by czuć się spokojniej. Świadomość, jak wygląda procedura, redukuje stres.

Co po ablacji?

Po zabiegu pacjent spędza kilka godzin (czasem dobę) na oddziale kardiologicznym. Personel medyczny kontroluje rytm serca, ciśnienie i ogólny stan pacjenta.

W pierwszych dniach zaleca się odpoczynek i unikanie wysiłku fizycznego. Niewielkie siniaki w miejscu wkłucia są normalne. Najczęściej już po tygodniu pacjent może wrócić do codziennych aktywności.

Długoterminowo ablacja poprawia jakość życia – ustępują kołatania serca, zawroty głowy czy nagłe osłabienia. Pacjent ma więcej energii i mniej obaw o nagłe napady arytmii.

Ważne są także regularne kontrole u lekarza. Kardiolog sprawdzi skuteczność zabiegu i w razie potrzeby dostosuje leczenie farmakologiczne.