Dlaczego to ważne?🔗

Choroby sercowo-naczyniowe (CVD) i zdrowie psychiczne są ze sobą ściśle powiązane. Depresja, lęk czy przewlekły stres mogą zwiększać ryzyko problemów z sercem, a diagnoza lub leczenie choroby serca może pogarszać nastrój i nasilać objawy lękowe. To dwukierunkowa relacja, która wpływa na codzienne funkcjonowanie, motywację do dbania o zdrowy styl życia i trzymanie się zaleceń.

• Serce wpływa na umysł: zawał, zabiegi, niewydolność serca – to silne stresory emocjonalne.
• Umysł wpływa na serce: depresja i lęk mogą podnosić ryzyko incydentów sercowych.
• Pozytywne zdrowie psychiczne sprzyja lepszym wynikom kardiologicznym.

Wniosek: aby skutecznie leczyć serce, warto jednocześnie zadbać o emocje, myśli i codzienne nawyki.

Czym jest zespół Psycho-Cardio?🔗

Psycho-Cardio to współpraca specjalistów (kardiologów, pielęgniarek, psychologów, psychiatrów, lekarzy POZ i pracowników społecznych), którzy opiekują się Tobą wspólnie. Działa to jak jedna drużyna skupiona na Twoich potrzebach — z podejściem stopniowanym (więcej wsparcia, gdy potrzeby rosną).

Zasady ACTIVE pomagają wdrażać dobrą opiekę:

• Acknowledge – uznajmy związek serca i psychiki.
• Check – regularnie pytajmy o samopoczucie.
• Tools – używajmy prostych narzędzi (kwestionariusze).
• Implement – wprowadzajmy zmiany wspólnie (współdecydowanie).
• Venture – odważmy się łączyć opiekę kardiologiczną i psychiczną.
• Evaluate – oceniajmy efekty i korygujmy plan.

Screening emocji i rozmowa z zespołem🔗

Podczas wizyt kardiologicznych warto rutynowo pytać o samopoczucie psychiczne. Krótkie kwestionariusze pomagają sprawdzić, czy potrzebne jest dalsze wsparcie. Jeśli nikt nie pyta — zacznij rozmowę samodzielnie. To wyraz troski o zdrowie, nie „problem”.

• Opisz, co czujesz (smutek, lęk, napięcie, bezsenność, utrata energii).
• Zapisuj, jak zmiany leczenia wpływają na nastrój i sen.
• Poproś o plan: co robimy teraz, co jeśli objawy się nasilą?

Pamiętaj: „dobre wyniki sercowe” nie zawsze oznaczają natychmiastową poprawę nastroju — dbajmy o oba obszary.

Interwencje psychologiczne, styl życia i leki🔗

Terapie psychologiczne (np. terapia poznawczo-behawioralna, psychoedukacja, uważność) wspierają zmianę myślenia i zachowań, redukcję stresu i lepsze radzenie sobie z chorobą. Styl życia to fundament: ruch dostosowany do zaleceń, sen, odżywianie, ograniczenie używek, techniki relaksacji.

• CBT – praca nad myślami, emocjami i nawykami.
• Uważność – bycie „tu i teraz”, lepsza samoregulacja stresu.
• Relaksacja i wsparcie emocjonalne – ulga w napięciu, lepszy sen.
• Aktywność, dieta, sen – filary profilaktyki sercowo-naczyniowej.

Farmakoterapia bywa potrzebna. Ważne jest skoordynowanie leków kardiologicznych i psychiatrycznych (możliwe interakcje, wpływ na rytm, ciśnienie, masę ciała, glikemię, lipidogram). Nie odstawiaj leków bez konsultacji — rozmawiaj o działaniach niepożądanych i alternatywach.

Cięższe zaburzenia psychiczne (SMI) a serce🔗

W przypadku SMI (np. schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, ciężkie epizody depresyjne) ryzyko sercowe bywa większe — wpływa na to niższa aktywność, dieta, palenie, wahania masy ciała i potencjalne działania uboczne niektórych leków. Kluczowe są regularne kontrole (ciśnienie, glikemia, lipidy, waga) i ścisła współpraca kardiolog-psychiatra-POZ.

Masz prawo do tej samej jakości leczenia kardiologicznego jak każdy inny pacjent. Poinformuj lekarzy o wszystkich przyjmowanych lekach i historii leczenia.

Rola rodziny i opiekunów🔗

Opieka nad osobą z chorobą serca i trudnościami psychicznymi bywa obciążająca. Zmęczenie, bezradność i izolacja są częstsze u opiekunów. Twoje potrzeby też się liczą – wsparcie emocjonalne, grupy samopomocowe, konsultacje psychologiczne czy organizacyjne potrafią realnie odciążyć.

• Rozmawiaj z personelem o swoich potrzebach i granicach.
• Szukaj wsparcia (grupy, organizacje, społeczność lokalna).
• Dbaj o siebie – sen, posiłki, krótkie przerwy, chwile przyjemności.