Niewydolność serca to jedno z najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych współczesnego świata. Jest końcowym etapem wielu chorób układu krążenia i dotyka miliony osób na całym globie. Wczesne rozpoznanie tej choroby i podjęcie odpowiedniego leczenia może znacząco poprawić jakość życia pacjentów, a nawet je wydłużyć. Mimo to, świadomość społeczeństwa na temat niewydolności serca wciąż pozostaje niewystarczająca.

W 2024 roku przeprowadzono międzynarodowe badanie ankietowe, którego celem było zrozumienie doświadczeń pacjentów z niewydolnością serca – ich wiedzy o chorobie w momencie diagnozy oraz preferowanych źródeł edukacji zdrowotnej. Wyniki zostały opublikowane w European Journal of Cardiovascular Nursing w 2025 roku i stanowią ważny głos pacjentów w globalnej dyskusji o opiece kardiologicznej.

Pacjenci o niewydolności serca. Kto wziął udział w badaniu?

W ankiecie uczestniczyło 406 pacjentów z potwierdzoną diagnozą niewydolności serca. Większość stanowiły kobiety (59,6%), a średni wiek uczestników wyniósł 45 lat (±13,3). To stosunkowo młoda grupa badanych, co pokazuje, że niewydolność serca nie dotyczy wyłącznie osób starszych. Coraz częściej diagnozowana jest także u osób w wieku produkcyjnym, co rodzi dodatkowe wyzwania społeczne i ekonomiczne.

Świadomość choroby przed diagnozą

Jednym z najbardziej alarmujących wyników badania jest fakt, że 48,9% pacjentów nie miało żadnej wiedzy o niewydolności serca przed jej rozpoznaniem. Prawie połowa respondentów 46,9% dowiedziała się o swojej chorobie dopiero na izbie przyjęć, gdy zgłosiła się z nagłymi objawami, takimi jak duszność, nagły obrzęk czy ból w klatce piersiowej.

To dowód na to, jak bardzo potrzebna jest edukacja zdrowotna w społeczeństwie. Pacjenci muszą znać podstawowe symptomy chorób serca, aby szybciej szukać pomocy i unikać sytuacji nagłego zagrożenia życia.

Skąd pacjenci czerpią wiedzę o niewydolności serca?

Po diagnozie pacjenci poszukują informacji, które pomogą im lepiej zrozumieć swoją chorobę i podjąć świadome decyzje terapeutyczne. Główne źródła wskazane w ankiecie to:

• lekarz kardiolog – 77,3%
• internet – 53,7%
• lekarz rodzinny (POZ) – 28,8%
• pielęgniarki – 22,2%

Wyniki te pokazują, że lekarze kardiolodzy są kluczowym źródłem wiedzy dla pacjentów, jednak coraz większe znaczenie ma internet. To potwierdza potrzebę tworzenia wiarygodnych i rzetelnych materiałów online, które będą dostępne w języku zrozumiałym dla osób niezwiązanych zawodowo z medycyną.

Jak pacjenci uczą się najskuteczniej?

Badanie wykazało, że pacjenci najlepiej przyswajają informacje poprzez:

• interakcje z zespołem medycznym – 65,6%
• materiały dostępne w internecie – 61,6%
• artykuły i publikacje – 45,5%

To dowód, że pacjenci oczekują zarówno tradycyjnych form edukacji (rozmów z lekarzami i pielęgniarkami), jak i nowoczesnych źródeł online. Najlepszym rozwiązaniem jest łączenie różnych metod edukacyjnych, aby każdy pacjent mógł wybrać sposób nauki, który odpowiada jego potrzebom.

Wnioski i rekomendacje

Wyniki badania jasno pokazują, że świadomość niewydolności serca w społeczeństwie jest wciąż zbyt niska. Wiele osób dowiaduje się o swojej chorobie dopiero w momencie nagłego zagrożenia zdrowia.

Kluczowe wnioski to:

1. Wczesna edukacja – konieczne są kampanie informacyjne skierowane do ogółu społeczeństwa, które pomogą szybciej rozpoznawać pierwsze objawy niewydolności serca.
2. Wysokiej jakości materiały online – internet to drugie najważniejsze źródło wiedzy, dlatego powinny powstawać strony i portale dostarczające pacjentom rzetelnych informacji.
3. Interdyscyplinarna opieka – pacjenci chcą uczyć się od całego zespołu medycznego, nie tylko od kardiologa, ale także pielęgniarki, dietetyka czy psychologa.
4. Aktywny udział pacjentów – edukacja zdrowotna powinna być prowadzona w sposób interaktywny, z możliwością zadawania pytań i dzielenia się doświadczeniami.

Podsumowanie

Niewydolność serca pozostaje ogromnym wyzwaniem zdrowotnym, a poziom świadomości pacjentów wciąż jest niewystarczający. Wyniki międzynarodowej ankiety podkreślają potrzebę lepszej edukacji, dostępu do specjalistów oraz sprawdzonych treści online. Tylko dzięki połączeniu wiedzy medycznej i nowoczesnych narzędzi komunikacji możemy skutecznie wspierać pacjentów i poprawiać ich rokowania.