Grupa na Facebooku
Szybka rozmowa, wsparcie i aktualności w jednym miejscu.
- 💬 Dyskusje na żywo z pacjentami i bliskimi
- 📣 Bieżące informacje i ogłoszenia
- 🤗 Przyjazna moderacja i bezpieczna przestrzeń
Ciekawostki o sercu człowieka
Serce to wyspecjalizowany mięsień poprzecznie prążkowany, który nieprzerwanie zasila organizm w krew. Jego praca opiera się na współdziałaniu układu bodźcotwórczo-przewodzącego (węzeł zatokowy, AV, pęczek Hisa, włókna Purkiniego), dwóch krwiobiegów (płucnego i systemowego), sprawnych zastawek oraz regulacji autonomicznej.
W spoczynku serce przeciętnego dorosłego bije zwykle 60–100/min, a przy każdym skurczu wyrzuca ok. 70 ml krwi. Lewa komora tłoczy krew do aorty, prawa – do pnia płucnego. Mięsień sercowy, zasilany przez tętnice wieńcowe i wyjątkowo bogaty w mitochondria, dynamicznie dostosowuje rzut serca do potrzeb (wysiłek, stres, sen). Odruchy baroreceptorowe, układ RAA i modulacja naczyniowa pomagają utrzymać homeostazę.
- Położenie: śródpiersie środkowe, lekko w lewo; anatomicznie „odwrócony stożek”.
- Budowa: cztery jamy (dwa przedsionki, dwie komory) + zastawki: mitralna, trójdzielna, aortalna, pnia płucnego.
- Przewodzenie: węzeł SA narzuca rytm; przewodzenie przez AV i układ Hisa–Purkiniego synchronizuje skurcze.
- Krążenie wieńcowe: własna sieć naczyń serca; niedokrwienie grozi zawałem.
- Regulacja: układ współczulny/przywspółczulny, hormony (adrenalina, ANP/BNP), odruchy.
- Zmienne osobnicze: parametry zależą od wieku, płci, wytrenowania i stanu klinicznego.
60–100/min
Tętno spoczynkowe (dorośli)
~70 ml
Objętość wyrzutowa (SV)
~5 l/min
Rzut serca (CO)
≥60%
Frakcja wyrzutowa lewej komory(EF)
Zakresy są orientacyjne i zależą m.in. od wieku, płci, wytrenowania, metody pomiaru i stanu zdrowia. U dzieci tętno jest fizjologicznie wyższe; u sportowców wytrzymałościowych – często niższe.
Źródło: Commons Wikimedia
Serce leży między płucami; lewe płuco ma mniejszą objętość, m.in. z powodu miejsca dla serca.
Około 2/3 masy serca znajduje się po lewej stronie klatki piersiowej.
Prawdziwy kształt serca przypomina nieregularny, odwrócony stożek, a nie ikonę „serduszka”.
Wielkość serca dorosłego człowieka odpowiada zaciśniętej pięści.
Tętno spoczynkowe: dorośli zwykle 60–100/min; u dzieci fizjologicznie wyższe.
Masa serca: mężczyźni ok. 300–350 g, kobiety ok. 230–280 g.
Przez życie serce pompuje setki milionów litrów krwi (rzędu ~200 mln l).
W spoczynku przepływa ok. 5–6 l/min (rzut serca).
U sportowców występuje fizjologiczne powiększenie serca (tzw. serce sportowca).
W wielu analizach populacyjnych obserwowano wyższe ryzyko zawału w poniedziałkowe poranki (stres, rytm dobowy).
Szacunkowa łączna długość naczyń: >100 000 km (ok. 2,5 obwodu Ziemi).
W przeszłości przypisywano sercu siedzibę duszy i myśli – zanim poznano rolę mózgu.
Polska: 1985 r., Zabrze – zespół prof. Zbigniewa Religi, pierwszy udany przeszczep serca (ponad 1 mies. przeżycia).
Objętość wyrzutowa (SV) to ok. 70 ml przy każdym skurczu.
Cykl serca trwa ok. 0,8 s: przedsionki ~0,1–0,2 s, komory ~0,3 s, rozkurcz ~0,4 s.
W stresie rzut serca może wzrosnąć kilkukrotnie (nawet 5× u osób zdrowych).
To ok. 100 tys. uderzeń na dobę i ponad 36 mln rocznie.
Dziennie przepompowywane jest ok. 7 000 l krwi.
Podczas wysiłku przepływ przez serce wzrasta typowo 3–6× (zależnie od wytrenowania).
Mięsień sercowy kurczy się niezależnie od woli; „odpoczywa” w rozkurczu.
U kobiet średnice epikardialnych tętnic wieńcowych są zwykle mniejsze; częściej występuje dysfunkcja mikronaczyniowa.
Pionierskie operacje serca: D. H. Williams (1893), L. Rehn (1896); nowoczesna era z krążeniem pozaustrojowym – 1953 (J. Gibbon).
Pierwszy wszczepiony rozrusznik: 1958 r., Arne Larsson (Szwecja) – pacjent dożył 86 lat.
Typowe objętości lewej komory: EDV ~120 ml, ESV ~50 ml (w spoczynku u dorosłych).
W ciąży fizjologicznie rośnie objętość krwi krążącej i może powiększać się serce.
Leonardo da Vinci w XVI w. szczegółowo ilustrował anatomię serca.
Regularny ruch obniża ciśnienie, poprawia profil lipidowy i zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe.
Źródło: Wikipedia
Czytaj dalej i poszerzaj wiedzę
Źródło: sercenabanacha.org.pl
🤝 Dołącz do społeczności pacjentów
Z chorobą serca nie jesteś sam. Wybierz miejsce rozmowy i wsparcia, które najbardziej Ci odpowiada — grupa na Facebooku lub nasze forum pacjentów.
Forum pacjentów
24/7, uporządkowane wątki, łatwe wyszukiwanie treści.
- 🧵 Tematyczne działy: objawy, leczenie, rehabilitacja
- 🔎 Wyszukiwarka — szybko znajdziesz podobne historie
- 🕒 Dostępne o każdej porze, także anonimowo
Nie wiesz, co wybrać? Jeśli lubisz szybkie, bieżące rozmowy — wybierz Facebooka. Jeśli wolisz uporządkowaną wiedzę i przeszukiwanie wątków — forum będzie idealne. Możesz korzystać z obu! 🙌
