Czy troponina to marker zawału serca?
Tropina wchodzi w skład aparatu kurczliwego mięśni poprzecznie-prążkowych, które odpowiadają ze kontrolę siły i szybkości skurczu mięśnia sercowego. Troponiny są częścią komórek mięśniowych, czyli miocytów. W organizmie człowieka odgrywają bardzo ważną rolę w procesie skurczu mięśni. Kompleks troponin składa się z aż trzech białek: troponiny T, I oraz C, z których każda odpowiada za realizację określonych zadań związanych z wystąpieniem skurczu mięśnia.
Troponina na co wskazuje?
Oznaczenie troponiny w surowicy pozwala na diagnostykę związaną z potwierdzeniem lub wykluczeniem zawału mięśnia sercowego. W warunkach fizjologicznych troponina nie występuje we krwi, dlatego w przypadku zniszczenia błon komórkowych komórek mięśniowych serca, troponina przedostaje się z miocytu do krwi – jej stężenie jest czułym i swoistym markerem uszkodzenia komórek mięśnia sercowego.
Obie troponiny pojawiają się we krwi od 4 do 8 godzin od momentu wystąpienia zawału. Troponina T osiąga szczyt stężenia po około 12-24. godzinach od zawału mięśnia sercowego, następnie przez 48 godzin trwa faza plateau (bez zmian stężenia), po której obserwuje się obniżanie jej stężenia przez około 10 dni (do ponad dwóch tygodni). W zależności od zasięgu zawału, czas utrzymywania się wysokiego stężenia troponiny może być niższy lub wyższy. Z kolei troponina I osiąga niższe stężenie szczytowe, i wzrost jej stężenia utrzymuje się krócej niż troponiny T – około 5-7 dni (zależnie od zakresu zawału).
Troponina a zawał serca.
Badanie pozwala na szybką diagnostykę zawału – stanowi metodę z wyboru w diagnostyce zawału mięśnia sercowego. Wzrost stężenia troponin to podstawa rozpoznania. Oznaczenie wykonuje się w chwili przyjęcia pacjenta z objawami wskazującymi na zawał mięśnia sercowego, i powtarza się je po około 6-9. godzinach. Wynik badania może sugerować równie jak bardzo rozległy był zawał. Utrzymywanie się podwyższonego stężenia we krwi troponin przez dłuższy czas pozwala na ocenę retrospektywnego rozpoznania zawału mięśnia sercowego.
Kiedy się bada troponinę?
Stężenie troponiny oznaczane jest u pacjentów, u których podejrzewa się martwicę komórek mięśnia sercowego, zwłaszcza ostrych zespołów wieńcowych.
Wysokie stężenie troponiny może również świadczyć o, zapaleniu mięśnia sercowego lub osierdzia, mikrozawale, niewydolności serca (ostrej i ciężkiej zastoinowej), rozwarstwieniu aorty, urazie serca i wadzie zastawki aortalnej.
Nieprawidłowy stężenie troponiny może wskazywać na choroby związane z martwicą komórek mięśnia sercowego, ale również na zaburzenia zupełnie niezwiązane z sercem, między innymi:
- zatorowości płucnej,
- niewydolności nerek,
- wylewach podpajęczynówkowych,
- niedoczynności tarczycy,
- posocznicy lub wstrząsie,
- oparzeniach,
- naciekanu mięśnia sercowego w przebiegu innych chorób np. sarkoidozy, hemochromatozy.
Decyzja lekarza o wykonaniu badania związana jest zazwyczaj z wystąpieniem konkretnych dolegliwości, jak ból w klatce piersiowej, określany przez pacjentów jako bardzo silny, gniotący, lub ściskający, zlokalizowany w środkowej części nadbrzusza, który utrzymuje się przynajmniej przez 20 minut i jego intensywność wzrasta, lub innych objawów sugerujących wystąpienie zawału mięśnia sercowego (np. duszność, kołatanie serca, omdlenie, osłabienie lub lęk).
Pierwszy pomiar wykonywany jest tuż po wystąpieniu objawów (po przyjęciu pacjenta z objawami zawału mięśnia sercowego), a następnie oznaczenie jest powtarzane zazwyczaj co najmniej 2 razy w ciągu 6-24 godzin.
Badanie troponiny jak się przygotować?
Badanie wykonywane jest w oparciu o próbkę krwi pacjenta. Krew może być pobrana o dowolnej porze, a do badania nie trzeba się w szczególny sposób przygotowywać. Pacjent nie musi być na czczo.
Po co badać troponinę
Ocena stężenia troponiny najczęściej zlecana jest u pacjentów, u których występują objawy, świadczące o zawale serca. Badanie cechuje się wysoką czułością i swoistością w wykrywaniu uszkodzeń mięśnia sercowego. Oznaczenie stężenia troponiny jest wykorzystywane w diagnostyce niedawnego zawału serca, gdyż wyraźny wzrost jej stężenia po przebytym zawale obserwowany jest już po upływie 4.- 8. godzin. Podwyższone wartości po zawale mięśnia sercowego mogą utrzymywać się przez od około 5-7 (troponina T) do 10 dni (troponina I).
Badanie jest przydatne również w diagnostyce innych chorób serca. Zmianę stężenia troponin obserwuje się także we wstrząsie i posocznicy, zapaleniu osierdzia, niewydolności nerek i oparzeniach.